Beheersverordening Woonwijken Norg

3.9 Archeologie

De gemeente Noordenveld heeft op 3 oktober 2012 een archeologische beleidsadvieskaart vastgesteld voor de hele gemeente. De onderstaande figuur betreft een uitsnede van deze kaart.

Afbeelding 2. Detailkaart archeologische beleidsadvieskaart Noordenveld

Uit deze kaart blijkt dat voor het verordeningsgebied de volgende archeologische waarden van belang zijn.

Tabel 1. Overzicht van de vindplaatsen en terreinen in het verordeningsgebied

Vindplaatsen/terreinen		Advies	Dubbelbestemming
Terrein van hoge archeologische waarde (AMK-terrein)		- Behoud in situ, indien niet mogelijk opgraven; - Onderzoek bij ingrepen groter dan 100 m²	Waarde - Archeologie 2
Buffer 50 m rond AMK-terrein		- Verkennend/karterend bodemonderzoek; - Geen oppervlaktevrijstelling	Waarde - Archeologie 2
Hoge verwachting Essen (zuidelijk deel van de kern)		- Verkennend en karterend proefsleuvenonderzoek - Onderzoek bij ingrepen groter dan 1.000 m²	Waarde - Archeologie 2
Hoge verwachting plaggendekken (gedeelte in noordelijk en oostelijk deel van de kern)		- Verkennend en karterend proefsleuvenonderzoek - Onderzoek bij ingrepen groter dan 1.000 m²	Waarde - Archeologie 2
Depressies/laagten, al dan niet gevuld met organisch materiaal (uiterst westzijde verordeningsgebied)		- (Verkennend) karterend booronderzoek	Waarde - Archeologie 2
Onbekende verwachting (Bebouwing)		- Verkennend/karterend booronderzoek bij ingrepen groter dan 1.000 m2	Waarde - Archeologie 2

In het navolgende wordt ingegaan op het advies dat wordt gegeven voor deze terreinen.

Terrein van hoge archeologische waarde (AMK-terrein)

De gronden die onderdeel uitmaken van de oude bewoningskern van Norg, komen voor op de Archeologische Monumentenkaart (AMK) en hebben een hoge archeologische waarde. In het geval van het onderhavige verordeningsgebied betreft het een gebied rond de Steeg, waar oude boerderijen het straatbeeld domineren.

Bij dit terrein dient te worden gestreefd naar behoud in situ. Rondom het AMK-terrein ligt een bufferzone van 50 m. Voor het AMK-terrein geldt een vrijstelling van archeologisch onderzoek voor een gebied kleiner dan 100 m2. Deze vrijstelling geldt niet voor de bufferzone.

Hoge verwachting Essen

Aan de zuidzijde van de kern Norg liggen de essen Oosterveld en Westervelder Esch. Voor deze gebieden geldt dat een archeologisch onderzoek in de vorm van een verkennend en karterend proefsleuvenonderzoek verplicht is, tenzij de bodemingreep niet dieper reikt dan 30 cm beneden maaiveld in terrein waar een bouwvoor aanwezig is. Daarnaast geldt een onderzoeksvrijstelling voor bodemingrepen dieper dan 30 cm beneden maaiveld en een oppervlakte minder dan 1.000 m2. Voor de aanleg van drainage op de es zijn, in tegenstelling tot andere verwachtingsgebieden, archeologisch onderzoek en een omgevingsvergunning verplicht. Daarbij dient ook de waterhuishoudkundige noodzaak te worden aangetoond.

Het essengebied is tevens aangewezen als een gebied van Provinciaal Belang Archeologie. Dit betekent dat de provincie Drenthe bij ingrepen in het terrein in een zo vroeg mogelijk stadium van de planvorming door de gemeente dient te worden betrokken.

Hoge verwachting plaggendekken

In een klein deel van het verordeningsgebied (noord- en oostzijde) komen plaggendekken voor. Deze zijn aangelegd op bodemtypen die in de ijzertijd, Romeinse tijd en mogelijk ook de vroege middeleeuwen in gebruik waren als akkerland. De plaggendekken vormen een beschermende laag die de in de oorspronkelijke ondergrond aanwezige waarden afdekt. Deze gebieden hebben daarom een hoge archeologische verwachtingswaarde waarvoor dezelfde onderzoeksverplichting geldt als voor de essen.

Depressies/laagten

't Zwarte Water en het Tonckensbos vormen de westelijke grens van de kern en zijn voorzien van deze archeologische aanduiding. De archeologische aanduiding Depressies/laagten heeft betrekking op onder andere pingoruïnes, zandafgravingen of depressies, ontstaan door uitblazing van het dekzand. Deze gebieden hebben een hoge archeologische verwachtingswaarde. Bij bodemingrepen dieper dan 30 cm beneden maaiveld is archeologisch onderzoek noodzakelijk.

Onbekende verwachting (bebouwing)

Het overgrote deel van het verordeningsgebied heeft een niet-bekende archeologische verwachtingswaarde. Voor deze gebieden geldt dat bij ingrepen groter dan 1.000 m2 en dieper dan 30 cm in de nog onbebouwde delen (bijvoorbeeld parken of sportvelden) de verwachtingswaarde geëxtrapoleerd dient te worden vanuit de omliggende verwachtingswaarden. De daarbij behorende onderzoeksadviezen dienen te worden gevolgd.

Convenant LTO

Op 15 december 2011 is door Gedeputeerde Staten van Drenthe, Land- en Tuinbouw Organisatie Noord, afdeling Drenthe en de colleges van burgemeester en wethouders van Drentse gemeenten een Convenant archeologisch erfgoed in landbouwkundig gebruik overeengekomen. Hierbij is afgesproken dat voor de agrarische bestemmingen alleen een vergunningplicht/onderzoeksplicht geldt voor grondbewerkingen dieper dan 30 cm beneden het maaiveld.